راهنمای جامع مدیریت ریسک و سرمایه
مدیریت ریسک و سرمایه شاید در جامعه معاملهگری خودمان یک شوخی به حساب آید. چون اهمیت و علم کافی در مورد آن وجود ندارد، خیلی ساده از آن میگذرند غافل از اینکه بزرگترین مشکلات یک تریدر بعد از موارد روانشناسی از این موضوع نشات ميگیرد،جالب اینجاست برای اهمیت این علم، برخی از بزرگان میگویند با رعایت مدیریت سرمایه حتی اگر تاس بیاندازید و ترید کنید نیز سرمایتان از بین نمیرود. البته اصلاً به این کاری نداریم که این جمله تا چه حد عملی است اما نکته مهم این است که اهمیت این موضوع به قدری است که میبینیم علت اصلی کال شدن یا لیکوئید شدن یا حتی هولد بیش از مدت سهام به این عامل بستگی دارد.
حالا سوال این است که چرا تا این حد بر اهمیت مدیریت ریسک تاکید داریم؟ خب ما در شغلی فعالیت داریم که با پول سر و کار دارد و برای اینکه پول درآوریم، باید یاد بگیریم چگونه ریسک را مدیریت کنیم (ریسک یعنی ضرر احتمالی یا بالقوه)
جالب اینجاست که این حوزه با این میزان از اهمیت، دارای کمترین منابع آموزشی است و در میان تریدرهای ایرانی نیز بسیار به آن کم پرداخته میشود. به همین دلیل من تصمیم گرفتم یک منبع جامع برای این منظور ایجاد کنم.
بسیاری از تریدرهای فارکس و ارزهای دیجیتال، بدون در نظر گرفتن این علم به وسط ترید شیرجه میزنند.
خیلی از تریدرها یک عدد شانسی را وارد میکنند و دکمه خرید یا فروش را میزنند. به این دسته افراد میگویند:
قمارباز
وقتی شما بدون قوانین مدیریت ریسک ترید میکنید، شما درحقیقت قمار کردهاید.
شما به بازدهی بلندمدت اهمیت ندادهاید و به جای آن فکر یک شبه پولدار شدن بودهاید.
قوانین مدیریت ریسک نه تنها شما را محافظت میکنند، بلکه میتوانند در بلند مدت سود خوبی به شما دهند. اگر حرف من را باور ندارید و فکر میکنید قمار کردن راه ثروتمند شدن است به مثال زیر توجه کنید:
مردم به لاس وگاس میروند تا پول خود را شرطبندی کنند و به امید بردن پول زیاد این کار را میکنند، در حقیقت بسیاری نیز میبرند. اما سوال اینجاست که اگر اشخاص در کازینو برنده میشوند، پس کازینو چگونه درآمد دارد؟
پاسخ این است که با وجود اینکه بعضی شانس میآورند، در بلندمدت، کازینوها سودده هستند زیرا درآمد آنها از اشخاصی است که نمیبرند.
اینجا جایی است که اصطلاح «واسط همیشه میبرد» به میان میآید.
حقیقت این است که کازینوها خوب میدانند که در بلندمدت آنها هستند که میبرند نه قماربازان.
حتی اگر یک قمارباز معروف مثل جو اشمو ۱۰۰ هزار دلار در یک بازی ببرد، کازینو میداند که صدها قمارباز دیگر هستند که نمیبرند و پولشان صاف به جیب کازینو میرود.
این یک مثال قدیمی از وضعیت درآمد از قماربازان بود با استفاده از علم آمار و احتمالات بود. درست است که هم قمارباز و هم کازینو پول از دست میدهند ولی بر اساس احتمالات کازینو ضرر خود را کنترل میکند.
اساساً، مدیریت ریسک اینگونه جواب میدهد. اگر شما بیاموزید چطور ضررهایتان را کنترل کنید، احتمال برد بالا میرود.
در انتها، معاملهگری یعنی احتمالات، این یعنی شما باید هر فاکتور کوچک را در راستای هدف خود به کار گیرید.
در کازینو، امتیاز کازینو چیزی در حدود ۵ درصد است اما همان ۵ درصد تفاوتی است که برنده و بازنده را مشخص میکند.
شما قرار است در احتمالات پیروز شوید نه در قمار، و در بلند مدت مطمئن باشید که برنده خواهدی بود.
پس چطور باید با احتمالات پولدار شد؟ بیایید به وسط مفهوم مدیریت ریسک و سرمایه شیرجه بزنیم
برای معاملهگری در بازارهای مارجینی مثل فارکس و فیوچرز ارزهای دیجیتال، چقدر سرمایه نیاز است؟
پول درآوردن به پول نیاز دارد. پس شما به پول نیاز دارید.
هر کسی این اصل را میداند اما یک تریدر مارجینی به چه مقدار سرمایه نیاز دارد؟
پاسخ بسیار به رویکرد شما به این شغل بستگی دارد.
ابتدا، اینکه چگونه قرار است آموزش بیینید را در نظر بگیرید. من معتقدم اولین سرمایهای که برای این کار نیاز است، سرمایه روی خودتان است. در حال حاضر روشهای زیادی برای یادگیری وجود دارد: کلاسهای حضوری، منتورینگ، خودآموز، یا ترکیبی از این موارد.
در حال حاضر آموزشهای این حوزه مبالغ بالایی را شامل میشوند. خوبی این روش این است که زمان رسیدن به موفقیت را با وجود راهنما کم میکند و شما کمتر در پیچ و خم اطلاعات غلط قرار میگیرید. اما برای همه صرف مبالغ بالا ممکن نیست.
خوشبختانه به لطف اینترنت، در میهن چارت میتوانید منابع بسیار خوبی برای یادگیری پیدا کنید. اما نکتهای که وجود دارد این است که شما باید عطش سوزان برای یادگیری داشته باشید. این حوزه شاید در ابتدا به نظر یک سیاهچاله بیانتها به نظر آید اما بعد از چند سال، شما راه درست را خواهید یافت.
پس تا اینجا متوجه شدیم اولین سرمایهای که برای این کار نیاز است، سرمایه برای ورود به معامله نیست بلکه سرمایه شما میزان زمان، انرژی یا پولی است که باید صرف یادگیری در ابتدای کار کنید. بعد از اینکه آماده شدید، زمان آن است که به وارد کردن سرمایه به بازار فکر کنید.
تله اکانتهای کوچک
هر وقت در جمع دوستان تریدر دیگر یا کسانی که از من راهنمایی خواستند، در مورد این موضوع صحبت کردم، با یک گارد مواجه شدم.
من به شخصه معتقدم اکانتهای کوچک محکوم به فناست. اگر فکر میکنید در حد یک مبتدی میتوانید با یک اکانت ۱۰۰ دلاری ثروتمند شوید بسیار دور از منطق اندیشیدهاید. اشتباه برداشت نکنید. من هرگز نمیگویم شما نمیتوانید اکانت ۱۰۰ دلاری را به رقمهای بالایی رشد دهید؛ فقط این کار را برای یک شخص مبتدی ناممکن میدانم پس شما ۲ راه دارید:
۱. به اکانت کوچک به چشم تمرین با پول کم بنگرید.
۲. بیشتر از ۲ درصد در هر معامله ریسک نکنید (که شاید در تایمفریم بالای ۱۵ دقیقه با سرمایه کم ناممکن باشد.)
من خوب میدانم که اوضاع اقتصادی بد است و با توجه به تبلیغات اشتباه درباره این حوزه، شما نیز ممکن است فکر کنید این بازار یک تفریح است که با پول کم ثروتمند شوید اما اگر میخواهید واقعاً به ثروت برسید، ابتدا این باور غلط را دور بریزید. اگر با این باور کار را شروع کنید، اسیر شیادان یا طمع خود میشوید و ریز ریز سرمایه خود را از دست میدهید.
اگر به من باشد به همه توصیه میکنم در ابتدای مسیر یادگیری یا در حساب دمو یا در حساب سنت شروع به تمرین استراتژی کرده و بعد از اطمینان از سیستم، مبلغ را پلهای افزایش دهید.
مدیریت ریسک و دراو دان (Drawdown and maximum drawdown)
در این بخش شما را با مفهومی دیگر در مدیریت ریسک و سرمایه آشنا ميکنیم که به آن Drawdown گفته میشود. به جد این مفهوم حرفهای بودن یک تریدر را نشان میدهد. اگر نمودار هیستوری یا Statement یک تریدر را ببینید، از دراودان آن میتوانید بفهمید این تریدر چقدر حرفهای بوده است.
بیایید یک مثال را فرض کنیم تا این مفهوم را خوب درک کنید:
فرض کنید شما ۱۰۰۰ دلار دارید و ۵۰۰ دلار از دست دادهاید. چند درصد از حساب شما ضرر کرده است؟
پاسخ ۵۰٪ است. خب این بسیار ساده بود.
این مفهومی است که تریدرها به آن دِراو دان (Drawdown) میگویند. خیلی ساده این مفهوم یعنی میزان کاهش سرمایه طی چند ترید ضررده. محاسبه آن به این شکل است که، بیشترین مبلغی که حساب به خود تا به حال دیده را از کمترین مقداری که بعد از آن دیده کم میکنند تا دراو دان بدست آید.
تریدرها معمولاً این رقم را به صورت درصدی محاسبه میکنند.
ضرر پشت سر هم (Losing streak)
دلیل دیگری که چرا مدیریت سرمایه تا این حد اهمیت دارد، اصطلاح ضرر پشت سر هم یا Losing Streak است.
فرض کنید شما یک سیستم معاملاتی با Winning rate ۷۰٪ دارید. این یعنی از هر ۱۰۰ ترید، ۷۰ ترید در این سیستم به حد سود رسیده است و ۳۰ ترید به حد ضرر. نکته بسیار مهمی که شاید اکثر تریدرهای مبتدی به آن توجهی نمیکنند و بی مهابا از قوانین مدیریت سرمایه خارج میشوند این است که شما اصلاً نمیدانید این تعداد تریدهای ضررده، با چه ترتیبی اتفاق خواهد افتاد.
اینجا نیز علم احتمالات وجود دارد. ممکن است شما ۳۰ بار پشت سر هم در این سیستم با برخورد به حد ضرر مواجه شوید و از ترید ۳۱ ام تریدهای سودده شروع شود تا ۷۰ تریدر بعدی سودده باشد. این خیلی تلخ است نه؟
شما در ۳۰ ترید اول، مدیریت سرمایه را رعایت نکردید و حالا دیگر سرمایهای برایتان نمانده تا طمع شیرین ۷۰ ترید سودده بعدی را بچشید.
نکتهای که وجود دارد این است که، دراو دان جزئی از معاملهگری است اما اگر به مدیریت ریسک خود پایبند باشید شما در نهایت برنده خواهید بود.
هیچگاه بیشتر از X% در هر ترید ریسک نکنید
شاید این جمله را در بین فعالان بازار زیاد شنیده باشید که میگویند هیچگاه بیشتر از فلان درصد در هر معامله ریسک نکنید.
حال سوال این است که این عدد چقدر است؟
سوال خوبی است. سعی کنید مقدار ریسک در هر ترید را به ۲٪ محدود کنید (حتی شاید برای یک تازهکار این عدد ۱٪ باشد). برای این گفته دلیل علمی مستحکمی وجود دارد که در ادامه به آن میپردازیم:
در جدول زیر به صورت آماری دلیل این گفته بررسی شده است یک حساب فرضی با ۲۰ هزار دلار سرمایه اولیه که ریسک ۲٪ با ریسک ۱۰٪ در هر معامله در آن با هم مقایسه شده است:
شماره ترید |
کل مبلغ حساب |
۲٪ ریسک در هر معامله | شماره ترید | کل مبلغ حساب | ۱۰٪ ریسک در هر معامله |
---|---|---|---|---|---|
1 | $20,000 | $400 | 1 | $20,000 | $2,000 |
2 | $19,600 | $392 | 2 | $18,000 | $1,800 |
3 | $19,208 | $384 | 3 | $16,200 | $1,620 |
4 | $18,824 | $376 | 4 | $14,580 | $1,458 |
5 | $18,447 | $369 | 5 | $13,122 | $1,312 |
6 | $18,078 | $362 | 6 | $11,810 | $1,181 |
7 | $17,717 | $354 | 7 | $10,629 | $1,063 |
8 | $17,363 | $347 | 8 | $9,566 | $957 |
9 | $17,015 | $340 | 9 | $8,609 | $861 |
10 | $16,675 | $333 | 10 | $7,748 | $775 |
11 | $16,341 | $327 | 11 | $6,974 | $697 |
12 | $16,015 | $320 | 12 | $6,276 | $628 |
13 | $15,694 | $314 | 13 | $5,649 | $565 |
14 | $15,380 | $308 | 14 | $5,084 | $508 |
15 | $15,073 | $301 | 15 | $4,575 | $458 |
16 | $14,771 | $295 | 16 | $4,118 | $412 |
17 | $14,476 | $290 | 17 | $3,706 | $371 |
18 | $14,186 | $284 | 18 | $3,335 | $334 |
19 | $13,903 | $278 | 19 | $3,002 | $300 |
تفاوت عظیم بین ریسک ۲٪ با ریسک ۱۰٪ به ازای هر ترید را به خوبی میبینید
اگر ۱۰ درصد در هر ترید ریسک کنید و یک ضرر متوالی نسیبتان شود و ۱۹ ترید پشت سر هم استاپ بخورید، ۲۰ هزار دلار به ۳ هزار دلار رسیده است، این یعنی شما ۸۵ درصد از حسابتان را از دست دادهاید.
اگر شما در هر ترید ۲٪ ریسک کنید هنوز 13,903 دلار برایتان باقی مانده، یعنی تنها ۳۰ درصد از سرمایه ضرر شده است.
البته اینکه ۱۹ پوزیشن پشت سر هم به استاپ لاس برخورد کند یک اتفاق بسیار نادر است اما غیر ممکن نیز نیست پس ما بدترین سناریو ممکن را فرض کردیم. حالا برای درک بهتر ما فرض میکنیم شما ۵ ترید پشت سر هم ضرر کنید که این فرض نسبت به فرض قبلی واقعیتر است.
- اگر ۲٪ به ازای هر ترید ریسک کنید شما $18,447 بالانس خواهید داشت.
- اگر ۱۰٪ به ازای هر ترید ریسک کنید شما $13,122 بالانس خواهید داشت.
جالب اینجاست که اگر ۱۰٪ ریسک کنید و ۵ ترید پشت سر هم ضرر کنید باز هم مبلغ ضرر شما از ۱۹ ترید ضرر پشت هم با ریسک ۲٪ بیشتر است.
تمام این صحبتها برای رسیدن به یک نتیجه بود: شما در قوانین مدیریک ریسک و سرمایه نباید به ازای هر ترید بیش از ۲٪ ریسک کنید. (در برخی منابع بیش از ۳٪ نیز عنوان شده؛ در حسابهای کوچک میتوان تا ۳٪ به ازای هر ترید ریسک کرد)
بدترین کابوس در ضرر غیر منطقی و بدون مدیریت ریسک این است که شما اگر ۸۵٪ از بالانس را از دست دهید، باید ۵۶۶٪ سود کنید تا حساب سر به سر شود! تا به حال به این نکته توجه کرده بودید؟
چقدر باید سود کنم تا حساب ضررده به سر به سر برگردد؟
در جدول بعدی میزان سودی که برای بازگرداندن ضرر نیاز است آورده شده است. هرچه ضرر بیشتر باشد، این عدد به صورت نمایی افزایش مییابد. یکی دیگر از دلایلی که روی آموزش صحیح و صبوری قبل از ورود به معامله واقعی تاکید داریم.
ضرر | درصد سود مورد نیاز برای سر به سر شدن |
---|---|
10% | 11% |
20% | 25% |
30% | 43% |
40% | 67% |
50% | 100% |
60% | 150% |
70% | 233% |
80% | 400% |
90% | 900% |
با توجه به این صحبتها امیدوارم قانع شده باشید که بدون مدیریت ریسک، یک تریدر محکوم به فناست.
نسبت ریسک/ریوارد
مفهوم ریسک به ریوارد یا R/R که در حقیقت ریوارد به ریسک (Reward to Risk ratio) است، یک مفهوم بسیار نسبی در بازارهای مالی است. دلیل اینکه واژه نسبی را بکار میبریم این است که این مفهوم رابطه تنگاتنگی با Winning rate دارد. شما شاید یک استراتژی معاملاتی با میزان برد یا وینینگ ریت ۹۵٪ داشته باشید. یعنی این سیستم معاملاتی اگر به صورت کامل در چکلیست تیک بخورد، شما از هر ۱۰۰ تریدی که میکنید، ۹۵ ترید به حد سود خورده و ۵ ترید به حد ضرر میخورد. یا به تفسیر دیگر تقریبا از هر ۱۰ ترید ۹ ترید سودده است.
حالا اجازه دهید مفهوم ریسک به ریوارد را به آن اضافه کنیم. شما ممکن است در این سیستم ریسک به ریواردی برابر 1/1 داشته باشید. این یعنی به ازای فرضاً ۲ درصد ریسک، حد سود شما نیز ۲٪ سود است.
حال ما در سیستم خود که winning rate آن ۹۵ درصد با این ریسک/ریوارد بود، شیطنت میکنیم و در ۱۰۰ ترید بعدی خود، حد سود خود را بالاتر قرار میدهیم. یعنی 1/2، پس ما توقع داریم در هر معامله، حد ضررمان ۲٪ ضرر به بالانس بزند و حد سودمان ۴٪ به بالانسمان اضافه کند.
حالا با کمال تعجب، میبینیم همان سیستم معاملاتی عالی ما که از هر ۱۰۰ معامله ۹۵ معامله سودده داشت، در حال حاضر از هر ۱۰۰ معامله، ۶۵ معامله سودده دارد (این اعداد تماماً فرضی است). این یعنی میزان برد این استراتژی کم شده است.
به طور کل، ریسک به ریوارد با winning rate رابطه معکوس دارند.
بدست آوردن آمار
در پروسه تنظیم یک برنامه مدیریت ریسک و سرمایه، ما باید توجه ویژهای به ضررها داشته باشیم. به هر حال ضررها هستند که بیشترین درس را به ما میدهند. در ادامه، روشهایی را برای بررسی تریدهای گذشته در هیستوری یا Statement معاملاتی آوردهایم:
۱. محاسبه عملکرد
ابتدا به هیستوری معاملاتی خود در ۳ ماه گذشته یا هر بازهای که دوست دارید بروید و اطلاعات زیر را محاسبه کنید.
سود میانگین (Average gain):
سود میانگین = سود کل / تعداد معاملات سودده
ضرر میانگین (Average Loss):
ضرر میانگین = کل ضرر / تعداد معاملات ضررده
حالا که این دو معیار را محاسبه کردید باید مفهوم بعدی یعنی نسبت سود/ضرر را محاسبه کنید:
نسبت سود/ضرر = سود میانگین / ضرر میانگین
برای مثال فرض کنیم شما ۱۰ ترید با میانگین ۲۰ دلار سود و ۵ ترید با میانگین ضرر ۳۰ در هر معامله دارید:
نسبت سود/ضرر = $20 / $30نسبت سود/ضرر = 0.67
این نسبت نشان میدهد که سود میانگین شما تنها ۶۷٪ از ضرر میانگین شما است.
به عبارت دیگر یعنی شما ۱.۵ برابر مقداری که سود کردید، ضرر کردید.
خوشبختانه شما از مجموع ۱۵ ترید، ۱۰ ترید سودده دارید پس میزان برد شما ۶۷٪ است.
Win % = تعداد تریدهای سودده / تعداد کل تریدها
Win % = 10 / 15
Win % = 0.67 or 67%
این درصد همچنین به شما میگوید شما چطور معاملات خود را مدیریت میکنید.
اگر میانگین ضرر شما از میانگین سود شما بیشتر است از خودتان بپرسید:
- آیا من به قوانین پلن معاملاتی پایبندم یا گاهی اوقات شیطنت کرده و آن را رعایت نمیکنم؟
- وقتی معاملاتم در سود میروند، چه چیزی روی بستن پوزیشن تاثیر میگذارد؟
- وقتی معاملاتم در ضرر هستند، آیا طبق مدیریت ریسک آن را میبندم یا در پوزیشن ضررده برای مدتی طولانی باقی میمانم؟
پاسخ به این سوالات به شما کمک میکند نقاط ضعف خود را پیدا کنید.
۲. مته به خشخاش ضررها بزنید
اگر واقعاً قصد دارید از اشتباهات گذشته بیاموزید، باید توجه ویژهای به میانگین ضررها بکنید. شاید شما یک ترید سودده داشته باشید و با خیال راحت برای خود چای بریزید و وقتی برگشتید، ببینید همان ترید در ضرر رفته. دقیقاً واکنش و تصمیم شما به این اتفاقات است که فرق بین یک تریدر موفق و ناموفق را میسازد.
اگر چنین وضعیتهایی در گذشته داشتید، بررسی کنید آیا در ضرر صبور بودهاید؟ چقدر طول کشیده تا از شوک درآیید و اقدامی کنید؟
یکی از شایعترین مشکلات بین تریدرها صبوری در تریدهای ضررده است. سعی کنید ترید ضررده را قبل از رسیدن به میانگین ضرر ببندید. (اگر سیستم معاملاتی مکانیکی دارید، نباید به آن دست بزنید)
۳. توقعات معاملاتی را محاسبه کنید
توقع یا انتظار Expectancy میانگین سودی است که توقع دارید در هر معامله بر اساس استراتژی نسیبتان شود.
این معیار، درصد تریدهای سودده و میانگین سود در هر ترید را با درصد تریدهای ضررده و میانگین ضرر در هر ترید را با هم مخلوط میکند و یک معیار کلی به ما میدهد:
توقع = (% تریدهای سودده x میانگین سود) – (% تریدهای ضررده x میانگین ضرر)
برای مثال فرض کنید ۳۰٪ از تریدهای شما در ۳ ماه گذشته سودده بوده است و سود میانگین شما $30 در هر ترید بوده، در همین حین، ۷۰٪ معاملات شما ضررده بوده و ضرر میانگین شما در هر ترید $100 بوده است:
توقع = (30% x $30) – (70% x $10)
توقع = ($9) – ($7)
توقع = $2
این معیار به ما نشان میدهد در این مثال به صورت میانگین توقع داشته باشیم در آینده نیز، در هر ترید به صورت میانگین $2 سود کنیم. هرچقدر این معیار بالاتر رود، شما سود کلی بیشتری خواهید داشت.
نتیجهگیری
دوستان عزیزم، حس شما برای جا افتادن از بازار یا عقب ماندن از دنیا و چنین موارد را من نیز به شخصه تجربه کردهام و فقط یک چیز به شما میگویم:
اقیانوس همیشه ماهی دارد، اما شما با قلاب ماهیگیری نمیتوانید کوسه شکار کنید. اغراق نیست که بگوییم بازارهای مالی تا ابد وجود خواهند داشت اما این ما هستیم که باید عضلات مغز و روانمان را برای استفاده از آن تعلیم دهیم. امروز، این ماه، امسال، شاید ۵ سال خودتان را آماده کنید تا در یک کلیک، کار یک ماه یا شاید یک سال را بکنید. تا آن روز هیچکاری جز آموزش و تمرین ما را آماده نمیکند.
The post راهنمای جامع مدیریت ریسک و سرمایه appeared first on میهن چارت.